ارزیابی تغییر برخی ترکیبات حاصل از تنش خشکی در ژنوتیپ‌های طبیعی مرکبات

مرکبات اغلب در معرض خشکی‌های دوره‌ای هستند. به­همین منظور، اثر تنش خشکی بر میزان برخی ترکیبات در دانهال‌های نوسلار 8 ژنوتیپ‌ ناشناخته مرکبات شامل 4-2، 2-5، 2-12، 5-10، 1-10، 1-2، بکرایی و لیموآستارایی به­همراه دو پایه‌ متحمل پونسیروس (Poncirus trifoliate Raf.)و حساس راف‌لمون (Citrus jambhiri Lush.)مطالعه شد. این پژوهش، به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در بستر کوکوپیت و ماسه (1:1) تحت شرایط گلخانه‌ای انجام شد. فاکتورها شامل ژنوتیپ­های مرکبات و سطوح آبیاری بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش، پونسیروس با 4/298 میکرومول بر گرم وزن خشک برگ، بیش‌ترین تجمع پرولین را داشت و بیش‌ترین میزان تجمع مالون‌دی‌آلدهید در راف­لمون با 9/356 نانومول بر گرم وزن خشک برگ و کم­ترین در پونسیروس با 4/134 میکرومول بر گرم وزن خشک مشاهده شد. همچنین در شرایط تنش، بیش‌ترین میزان قند محلول در ژنوتیپ ­2-5 با 37/97 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ و کم­ترین نیز در راف­لمون با 57/51 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ گزارش شد. در شرایط تنش، راف­لمون کم­ترین میزان کلروفیل کل را داشت. ژنوتیپ­ 2-5 با 4/9 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ، بیش‌ترین و ژنوتیپ­ لیمو آستارایی با 4/4 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ، کم­ترین میزان کاروتنویید کل را داشتند. بیش‌ترین مقدار کلسیم در شرایط تنش در پونسیروس با 57 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ و کم­ترین در راف­لمون با 63/32 دیده شد. بر این اساس، پونسیروس و ژنوتیپ 2-5 به­عنوان متحمل در برابر خشکی و راف­لمون و لیمو آستارایی بعنوان حساس معرفی شدند.